O que hoxe vemos como selva, antes foi verxel, e antes foi monte, e antes foi xungla, e antes foi terra queimada e cultivada. As soedades dos monxes medievais non eran como nolas imaxinamos; o seu silencio estaba sempre acompasado pola auga, a xornada viña seguida polo repique das campás marcando os inflexibles tempos das reglas monásticas; hoxe sabémolo, tamén, cabo destes solitarios, desérticos, abandonados mosteiros pasaban, ás veces, no seu tempo, camiños importantes. Se cadra non os camiños reais, ou os camiños máis transitados, pero si os relevantes para aquelas comunidades monásticas.
A sensación no mosteiro de Sanfins [localización], de escuras orixes altomedievais no século VII, é a desta aparente contradición do sentimento: o abandono, a soedade, a distancia, o encontro cun mesmo; pero tamén a auga, a auga que surca canles, conducións aínda visibles, que converte estas fermosísimas ruínas de Valença do Minho nunha sorte de Xeneralife occidental e atlántico. A sombra dinámica e escorregadiza dos castiñeiros, os carballos, a enorme figueira cansa e derrubada, e sempre por atrás, o chorro, o fluxo dinámico. Por aquí, por estes carreiros acuáticos, pasaron os tempos todos.
As ruínas de Sanfins quedarán a uns quince ou vinte minutos da fronteira galega, adentrándose nas alturas do Monte do Faro portugués. Hai que subilas, remontando a néboa, deixándoa atrás, para entrarmos nas serras nas que se agocha esta fermosura bieita de Sanfins, xoia do románico galaicoportugués. Canda a igrexa, restaurada, de enigmático pórtico que lembra a artes de tempos moito máis antigos, acompáñanse unha das mellores coleccións de canzorros e capiteis que teño visto no románico do XII. Perdan tempo aí, vanse sorprender. Miren eses leóns. A partir de aí, as ruínas son un encantador complexo con casas, lagares, muíños, cociñas, capeliñas. Busquen entre estas paredes carricentas as pequenas capeliñas que os monxes tiñan nos seus aposentos, e que nos seus tempos deberon ter bieitos e virxes diminutas, alumeadas por unha candea. Busquen arquitecturas que aínda se sosteñen, aposentos do abade, descubran a fermosísima horta conventual, onde se cultivaban as prantas mediciñais. Non lla vou describir, pero van saber que é esa cando cheguen a ela.
Pérdanse neste lugar con tempo. A visita non é percorrer as ruínas, senón observar. Tentar comprender a complexa circulación da auga que baixa destes montes, ver os estudantes xesuítas percorrer estas estancias no XIX, imaxinar os rexos batolitos picados polos canteiros e instalados aquí.
Sanfins: aquí, baixo o soño das ruínas románticas, podemos chegar a falar, de algún xeito, cos homes do pasado.
in Capítulo Cero
Sem comentários:
Enviar um comentário